Thomas Newman – wiecznie nominowany

5 nominacji. Zero Oscarów. Thomas Newman, jeden z najbardziej rozchwytywanych kompozytorów Hollywood, od lat tworzy muzykę do hitów i cenionych przez krytyków filmów, takich jak American Beauty, 1917, Finding Nemo czy Skyfall. Mimo olbrzymiego uznania branży Amerykańska Akademia Filmowa wciąż nie przyznała mu Oscara, co czyni go jednym z najbardziej znanych „wiecznych nominowanych”.

Tego kompozytora nie trzeba nikomu przedstawiać. Thomas Newman to jedna z najważniejszych postaci w historii muzyki filmowej. 70-letni amerykański kompozytor wywodzi się z wielkiej dynastii twórców muzyki filmowej i od ponad czterech dekad komponuje ścieżki dźwiękowe, które subtelnie, a zarazem niezwykle emocjonalnie dopełniają obraz. Udało mu się wypracować niepowtarzalny styl — łączący klasyczne instrumentarium z nietypową perkusją, etnicznymi brzmieniami i hipnotycznymi motywami — który stał się natychmiast rozpoznawalny. Często wystarczą pierwsze minuty, a nawet sekundy filmu, by wiedzieć, że za muzykę odpowiada Thomas Newman. Amerykanin cieszy się również ogromnym uznaniem wśród innych kompozytorów, którzy wymieniają go wśród swoich ulubionych współczesnych twórców muzyki filmowej. Harry Gregson-Williams, zapytany podczas 9. Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie o swoich ulubionych kompozytorów, od razu wskazał Newmana, po czym długo zachwycał się jego talentem.

Mimo tych wszystkich pochwał i zachwytów Thomas Newman wciąż czeka na Oscara. Zważywszy, że był do niego nominowany aż 15 (!) razy, może pochwalić się „specyficznym” rekordem — mianowicie należy do grona najczęściej nominowanych do Oscara osób, które nigdy nie zostały nagrodzone. Niektórzy mówią wręcz o „oscarowej klątwie”, która wisi nad Thomasem Newmanem. Inni zaś żartują, że prędzej zapanuje pokój na świecie, Jezioro Aralskie powróci do swojego pierwotnego stanu, Inter Gnojnica wygra Ligę Mistrzów, a Pedro Pascal zgoli wąsa, niż Thomas Newman zdobędzie Oscara.

Na dzień dzisiejszy Thomas Newman ma 15 nominacji do Oscara — 14 w kategorii „Najlepsza muzyka oryginalna” oraz 1 w kategorii „Najlepsza piosenka oryginalna”. Oto chronologiczna podróż przez jego oscarowe dzieje — z opisem nominowanych prac oraz ścieżek, które w danym roku Amerykańska Akademia Filmowa uznała za lepsze.

1994 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – The Shawshank Redemption
• Thomas Newman – Little Women

Oscar dla: Hans Zimmer – The Lion King

Zaczynamy od samego początku (choć w rzeczywistości przypada on gdzieś na wczesny środek kariery Newmana) — od podwójnej nominacji za muzykę do filmów Franka Darabonta The Shawshank Redemption oraz Gillian Armstrong Little Women. Był to monumentalny start jego oscarowej przygody, bo już same te dwie ścieżki dźwiękowe mogłyby ukształtować karierę niejednego kompozytora. Szczególnie The Shawshank Redemption po dziś dzień uchodzi za jedną z najlepszych prac Newmana.

Mimo to złotą statuetkę zdobył tamtej nocy Hans Zimmer za kultową muzykę do The Lion King (Króla Lwa). Co ciekawe, w podcaście Ricka Beato Zimmer wspominał zdobycie swojego pierwszego Oscara i przyznał, że nagrodę powinien był wówczas otrzymać właśnie Thomas Newman — jego zdaniem ścieżka do The Shawshank Redemption była zdecydowanie lepsza.

Warto dodać, że w tamtym roku faworytem wielu krytyków był Alan Silvestri ze ścieżką dźwiękową do Forresta Gumpa Roberta Zemeckisa — inny wybitny kompozytor, który, podobnie jak Newman, nigdy nie został uhonorowany Oscarem.

1995 – Najlepsza muzyka komediowa/musicalowa

• Thomas Newman – Unstrung Heroes

Oscar dla: Alan Menken i Stephen Schwartz – Pocahontas

Do tej kameralnej, wzruszającej historii o rodzinie i dorastaniu Thomas Newman skomponował niezwykle subtelny soundtrack, który doskonale oddaje dziecięcą wrażliwość oraz emocjonalny chaos głównego bohatera. Warto zaznaczyć, że w tamtym roku na Oscarach istniały dwie oddzielne kategorie dla muzyki filmowej — jedna dla komedii, a druga dla dramatów. Mimo to statuetkę zdobyli Alan Menken i Stephen Schwartz za muzykę do filmu Pocahontas.

1999 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – American Beauty

Oscar dla: John Corigliano – The Red Violin

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych ścieżek dźwiękowych Thomasa Newmana i zarazem początek jego współpracy z reżyserem Samem Mendesem. Sam film — American Beauty — przez ostatnie dwie dekady przechodził różne etapy odbioru: od zachwytów po kpiny. Jednak niezależnie od tego, jak dziś go oceniamy, muzyka Newmana pozostaje jego najmocniejszym elementem i jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów w dorobku kompozytora.

Słynna scena z plastikową torbą nie działałaby tak dobrze, gdyby nie hipnotyzująca muzyka Newmana — minimalistyczna, rytmiczna i pełna emocjonalnego napięcia. To właśnie ta ścieżka zrewolucjonizowała sposób, w jaki zaczęto myśleć o muzyce filmowej na przełomie wieków.

Co ciekawe, początkowo w montażu filmu wykorzystano muzykę Hansa Zimmera (konkretny tytuł nie jest znany) jako tzw. temp track, czyli tymczasowy podkład muzyczny. Ostatecznie jednak to właśnie ścieżka Newmana stała się później jednym z najczęściej używanych temp tracków w Hollywood — inspiracją dla wielu innych kompozytorów.

Mimo kultowego statusu tej muzyki Oscar powędrował wówczas do Johna Corigliano za nieco dziś zapomnianą, lecz równie piękną ścieżkę dźwiękową do filmu The Red Violin.

2002 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Road to Perdition

Oscar dla: Elliot Goldenthal – Frida

Jako następca American Beauty, Road to Perdition stanowiło ogromne odejście zarówno dla Sama Mendesa jako reżysera, jak i dla Thomasa Newmana jako kompozytora. Od współczesnej amerykańskiej rodziny i opowieści o problemach klasy średniej Mendes przeniósł się do mrocznego, stylizowanego dramatu kostiumowego o gangsterze ze złotym sercem.

Thomas Newman stworzył nastrojową i poetycką muzykę, która subtelnie oddaje dramatyzm oraz melancholię tej historii. Jednak statuetkę zdobył Elliot Goldenthal za pełną ekspresji i barw ścieżkę dźwiękową do filmu Frida.

2003 – Najlepsza muzyka oryginalna 

• Thomas Newman – Finding Nemo

Oscar dla: Howard Shore – The Lord of the Rings: The Return of the King

W tym roku Thomas Newman otrzymał nominację za swoją pełną emocji i morskiego uroku ścieżkę dźwiękową do nagrodzonej Oscarem animacji Pixara Finding Nemo. Choć udało mu się wspaniale oddać piękno i ogrom oceanu, nie miał jednak szans ze Śródziemiem.

Statuetkę zdobył wówczas Howard Shore za monumentalną i epicką muzykę do The Lord of the Rings: The Return of the King, która wieńczyła tę potężną — także pod względem muzycznym — trylogię.

2004 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events

Oscar dla: Jan A. P. Kaczmarek – Finding Neverland

W tym roku Thomas Newman był nominowany za eklektyczną i pełną czarnego humoru muzykę do filmu Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events. Już sama kompozycja do napisów końcowych zasługiwała na nominację.

Statuetkę otrzymał jednak Jan A. P. Kaczmarek za piękną, subtelną i wzruszającą ścieżkę dźwiękową do Finding Neverland. Wielu polskich słuchaczy z pewnością zgodziło się wówczas z decyzją Akademii.

Warto też przyjrzeć się pozostałym nominowanym w tamtym roku:

• John Williams – Harry Potter and the Prisoner of Azkaban

• James Newton Howard – The Village

• John Debney – The Passion of the Christ

Od razu widać, z jak potężną konkurencją musiał się mierzyć Thomas Newman – wszystkie nominowane prace reprezentowały bardzo wysoki, wręcz wybitny poziom muzyczny.

2006 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – The Good German

Oscar dla: Gustavo Santaolalla – Babel

Co do samego filmu można mieć mieszane uczucia — i można się zastanawiać, czy w The Good German Stevenowi Soderberghowi rzeczywiście udało się stworzyć film w duchu noir. Na szczęście w pełni udało się to Thomasowi Newmanowi, który swoją muzyką przenosi nas do innej epoki i oddaje ten klimat, którego reżyser nie zdołał w pełni uchwycić.

Można powiedzieć, że Newman wychodzi tu poza swoją strefę komfortu, starając się „naśladować” — a raczej oddać hołd — swojemu ojcu, legendarnemu Alfredowi Newmanowi. Jednak nawet potężna, klasyczna ścieżka dźwiękowa w stylu Złotej Ery Hollywoodu nie miała szans z pojedynczą gitarą Gustavo Santaolalli, który zdobył swojego drugiego Oscara za muzykę do filmu Babel.

2008 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – WALL·E

Oscar dla: A. R. Rahman – Slumdog Millionaire

Podwójne oscarowe nominacje oznaczają dla Thomasa Newmana podwójne oscarowe przegrane. Tak właśnie było podczas Oscarów za rok 2008, kiedy został nominowany zarówno za ścieżkę dźwiękową, jak i za piosenkę (napisaną wspólnie z Peterem Gabrielem) do wybitnej animacji Pixara WALL·E.

Warto przypomnieć, że film ten jest niezwykle oszczędny w dialogach — główny bohater, mały robot, potrafi wypowiedzieć zaledwie dwa słowa: swoje imię oraz imię ukochanej, Eve. Mimo to Newman wykonuje tu mistrzowską, a momentami nawet zaskakująco zabawną pracę, nadając robotowi „głos” poprzez muzykę. Symbioza dźwięku i obrazu jest w WALL·E absolutnie wyjątkowa — bez oprawy Thomasa Newmana ta wzruszająca historia po prostu nie mogłaby istnieć.

A jednak, mimo że Amerykanin po raz kolejny stworzył dla studia Pixar jedną z najlepszych ścieżek w swojej karierze, Oscara nie otrzymał. Członkowie Akademii słyszeli wtedy tylko jedno: „Jai Ho!”

2012 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Skyfall

 Oscar dla: Mychael Danna – Life of Pi

Filmy o przygodach Agenta 007 nie słyną z tego, że często zdobywają nominacje czy nagrody Oscara. Inaczej było w przypadku Skyfall Sama Mendesa, który oczywiście ponownie sięgnął po Thomasa Newmana jako swojego kompozytora. Newman idealnie oddał charakter filmu z Bondem w roli głównej, Danielem Craigiem. Stworzył muzykę elegancką tam, gdzie trzeba, a jednocześnie pełną napięcia i niezbędnej agresji.

Z jednej strony była to świeża nuta w serii, z drugiej — respektowała klasyczne brzmienie tej kultowej szpiegowskiej opowieści. To niezwykła ścieżka w filmografii Thomasa Newmana, jak i w całej serii o Jamesie Bondzie. Nie bez powodu wielu recenzentów mówi o niej: „Wyżej niż Skyfall jest tylko niebo”.

Mimo to statuetka powędrowała do innej egzotycznie brzmiącej ścieżki dźwiękowej — tym razem Mychaela Danna za muzykę do filmu Life of Pi w reżyserii Anga Lee. Sam Thomas Newman również eksperymentował z egzotycznymi brzmieniami, choćby w przypadku Marigold Hotel czy Victoria & Abdul, za które nawet nie otrzymał nominacji. Wygląda więc na to, że gdyby Newman zaserwował członkom Akademii najlepsze curry, i tak byliby niezadowoleni.

2013 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Saving Mr. Banks

Oscar dla: Steven Price – Gravity

W tym roku Thomas Newman był nominowany za przepełnioną nostalgią, niezwykle subtelną muzykę do filmu Disneya Saving Mr. Banks, która idealnie oddała magię powstawania Mary Poppins. Statuetkę jednak zdobył Steven Price za innowacyjną, pełną napięcia i perfekcyjnie zsynchronizowaną z obrazem ścieżkę do filmu Gravity w reżyserii Alfonso Cuaróna.

2015 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Bridge of Spies

Oscar dla: Ennio Morricone – The Hateful Eight

Kiedy John Williams nie może, Thomas Newman wkracza do akcji. Bridge of Spies to jedyna i jakże ciekawa współpraca amerykańskiego kompozytora ze Stevenem Spielbergiem. Choć sam film nie jest przesycony muzyką, to kiedy Newman się pojawia, wykonuje swoje zadanie znakomicie. Stworzył muzykę oszczędną tam, gdzie było trzeba, a dramatyczną i pełną napięcia tam, gdzie wymagała tego zimnowojenna historia thrillera — wszystko idealnie dopasowane do klimatu filmu.

Jednak statuetkę zdobył inny „wiecznie nominowany” kompozytor — legendarny Ennio Morricone za muzykę do The Hateful Eight Quentina Tarantino. Morricone miał wówczas 87 lat, kiedy otrzymał Oscara. Dla Thomasa Newmana, lat 70, wciąż pozostaje nadzieja na zdobycie złotej statuetki.

2016 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – Passengers

Oscar dla: Justin Hurwitz – La La Land

Po WALL·E Thomas Newman powraca w kosmiczne klimaty. Niektórzy złośliwie twierdzą, że w Passengers wykorzystano odrzucone fragmenty ze ścieżki do animacji Pixara. Nawet jeśli tak jest, WALL·E pozostaje świetnym soundtrackiem, a każda kompozycja utrzymująca podobny poziom również zasługuje na uwagę.

Tak jest w przypadku tej ścieżki — Newman ponownie idealnie współgra z obrazem, oddając więcej emocji niż ekranowa chemia Jennifer Lawrence i Chrisa Pratta. W tym roku Oscara, co nie było żadnym zaskoczeniem, zdobył Justin Hurwitz za muzykę do niezwykle muzykalnego filmu La La Land.

2019 – Najlepsza muzyka oryginalna

• Thomas Newman – 1917

Oscar dla: Hildur Guðnadóttir – Joker

Kolejna współpraca z Samem Mendesem i kolejna (już czwarta) nominacja, która nie została nagrodzona Oscarem. Wielu sądziło, że za monumentalną i pełną emocji muzykę do wojennego widowiska 1917 Thomas Newman wreszcie otrzyma złotą statuetkę. Wiele poczytnych amerykańskich magazynów branżowych było przekonanych o jego zwycięstwie — szczególnie tuż po premierze, kiedy prognozowano, że tym razem nie może być inaczej i Newman wreszcie zgarnie Oscara.

Jak dobrze wiemy, historia potoczyła się inaczej. Statuetka powędrowała do Hildur Guðnadóttir i jej przejmującej wiolonczeli za ścieżkę dźwiękową do filmu Joker. Siła dramatu wojennego Thomasa Newmana okazała się jednak zbyt słaba wobec potęgi muzyki kobiecej. #SiłaKobiety

Kiedyś sam Thomas Newman odniósł się do swoich licznych nominacji i braku Oscara. Podczas ceremonii wręczenia Oscarów w 2006 roku Errol Morris żartobliwie stwierdził, że Newman był nominowany i nie zdobył statuetki osiem razy. Newman, który brał udział w tym segmencie, odpowiedział:

„Nie, nie osiem razy, tylko siedem, ale to będzie mój ósmy raz.”

I jakże miał rację — wtedy po raz ósmy nie udało mu się zdobyć Oscara, który powędrował do Gustavo Santaolalli za muzykę do filmu Babel. Widać przy tym, że sam kompozytor podchodzi do tej sytuacji z humorem.

Mimo aż 15 nominacji do Oscara, Thomas Newman wciąż pozostaje jednym z najbardziej znanych „wiecznych nominowanych” Amerykańskiej Akademii Filmowej. Naturalnie, w przypadku takich tytułów jak Shawshank Redemption, American Beauty, WALL·E czy 1917 można się zastanawiać, czy właśnie za nie złota statuetka Amerykanowi (cytując klasyka) „po prostu należała”.

Warto też zaznaczyć, że choć żadna z tych prac nie została nagrodzona, pozostały one w pamięci widzów i słuchaczy. Muzyki filmowej nie tworzy się po to, by zdobywać Oscary, lecz po to, by ludzie czuli to, czego nie da się wyrazić słowami na ekranie. I pod tym względem Thomas Newman pozostaje jednym z najlepszych współczesnych kompozytorów muzyki filmowej — z Oscarem czy bez.