Francuski misjonarz wyrusza w północnoamerykańskie ostępy, by cywilizować i nawracać tamtejsze plemiona indiańskie… Brzmi trochę jak Misja przeniesiona na inny kontynent, jednak niesłusznie zapomniany dziś, bardzo interesujący film Bruce’a Beresforda skupia się na zupełnie innych problemach i kontakt jezuity z Indianami przedstawia w innym świetle i w innej atmosferze. W znacznie bardziej surowym i naturalistycznym Black Robe nie byłoby miejsca na ścieżkę pokroju wspomnianej The Mission i zatrudniony do muzycznego zilustrowania obrazu Georges Delerue, podążać drogą Ennio Morricone bynajmniej nie zamierzał.
![]()
Dla Francuza nie była to pierwsza współpraca z australijskim reżyserem. Napisał dla niego wcześniej Jej alibi i przede wszystkim wyborne Zbrodnie serca. Film z akcją rozgrywającą się w XVII w. wymagał oczywiście innej ścieżki dźwiękowej jak współczesna komedia czy melodramat, jednak zawiedzie się, kto będzie oczekiwał, iż kompozytor pójdzie w kierunku brzmienia źródłowego, tj. z jednej strony muzyki barokowej albo kościelnej, a z drugiej etnicznych instrumentacji przynoszących skojarzenia z Indianami i Ameryką Północną. Francuz nie zamierzał też pogłębiać realizmu czy momentami nawet brutalności filmu, szukając jakichś atonalnych, odpychających dźwięków, a wręcz przeciwnie. Brzmienie Czarnej sukni to niemalże wzorcowy, standardowy Delerue. Eleganckie, prześliczne, łatwe do wychwycenia tematy o niezwykle dużej emocjonalności, charakterystyczne użycie tak sekcji smyczkowej jak i dętych drewnianych. To solowe wejścia przedstawicieli tej ostatniej grupy instrumentów oraz użycie bębnów, stanowią właściwie jedyny, choć raczej mało bezpośredni, odnośnik do kultury indiańskiej. Można zauważyć, że temat miłosny Indianki i francuskiego chłopaka Delerue rozpisuje głównie na flet prosty, przynależny niejako jej, bo kojarzący się z czymś bardziej naturalnym, prymitywnym i łączy go albo z obojem, albo sekcją smyczkową, odnoszących się do cywilizacji europejskiej.
![]()
Głównych tematów Czarnej sukni można by wskazać trzy, wszystkie całkiem do siebie podobne melodycznie. Oprócz miłosnego jest to temat ojca La Forgue’a oraz temat podróży. Pierwszy z nich, otwierający soundtrack i towarzyszący m.in. napisom początkowym filmu, jest najbardziej dostojny, spokojny i poważny, mający w sobie coś uduchowionego. Z kolei ten ostatni, chyba trochę do przesady eksponowany w obrazie za każdym razem, gdy Beresford ukazuje bohaterów podróżujących rzeką, jest najbardziej wyrazisty i najbardziej porywający z całej trójki (choć trudno mówić o jakiejś przesadnej dynamice). Najlepszą jego aranżację przynosi Conspiracy, w którym Delerue swoje klasyczne brzmienie wzbogaca o rytmiczne perkusjonalia. Z paru motywów pobocznych wyróżnić można zwłaszcza smutny i piękny zarazem The Escape. Natomiast na osobną wzmiankę zasługuje kompozycja znakomicie wieńcząca i płytę, i film. Oparty o łaciński tekst Libera Me to jedyny utwór o charakterze liturgicznym i jedyny, w którym Delerue sięga po chór oraz chłopięcy sopran. Ten piękny religijny hymn stanowi być może najlepszy element soundtracku i jeden z wyróżniających się utworów w karierze Francuza.
Black Robe nie jest oczywiście wybitnym dziełem Delerue. Pisany w końcowym etapie kariery (Francuz zmarł nieoczekiwane rok później i co ciekawe, przy pracy nad kolejnym filmem Beresforda) ma wyraźne braki w oryginalności, nie jest pracą szczególnie świeżą, a raczej bazującą na wielokrotnie przez kompozytora wykorzystywanych technikach i pomysłach. Mimo to i mimo drobnych wad zarówno w prezentacji filmowej (wspominane zbyt oczywiste posługiwanie się tematem podróży) jak i albumowej (wiele bardzo krótkich utworów, nudniejsza druga część płyty), należy do grupy prac Delerue zdecydowanie godnych uwagi. Niedługi czas trwania soundtracku i niewielka ilość underscore sprawiają, że do docenienia melodyjnego piękna i emocjonalności kompozycji francuskiego mistrza nie potrzeba nawet znajomości filmu, choć oczywiście obraz Beresforda również godzien jest polecenia. Soundtrack rekomendowany zarówno tym, którzy już zdążyli pokochać brzmienie Georgesa Delerue, jak i tym, którzy dopiero się z nim zapoznają. Dobra muzyka filmowa po prostu.
![]()
