Zygmunt Konieczny, chociaż dzieciństwo spędził w Szczyrzycu (wieś w woj. małopolskim), urodził się w 1937 r. w Krakowie. Już jako kilkuletni brzdąc w prezencie pod choinką znalazł trąbkę, a że ponadto w jego domu stało pianino, to o rozwijanie muzycznego talentu było nietrudno. Już czasach szkolnych pobierał lekcję gry na fortepianie, a koledzy z klasy nadali mu przydomek „Debussy”. W latach 1956-62 był studentem Pańśtwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie (dzisiejszej Akademii Muzycznej), na wydziale kompozycji. Jeszcze w czasach studenckich, bo w 1959 r., zadebiutował jako kompozytor na słynnej krakowskiej scenie kabaretowej „Piwnica pod Baranami”, tworząc muzykę do żartobliwej piosenki T. Kubiaka pt. Ballada o ogonie. Kabaret wciągnął go na długo i przez wiele lat był jego jedynym profesjonalnym kompozytorem. Skomponował ogromną ilość piosenek, z których wiele obecnie już nawet nie pamięta. Stał się ponadto twórcą piosenki literackiej, wśród której najbardziej znane są wykonania Ewy Dymarczyk, którą zresztą spośród solistek Konieczny cenił najbardziej. Pisząc piosenki pod konkretnych wykonawców, kompozytor miał podobno pracować z nimi i stawiać konkretne wokalne wymagania, nie dając jednocześnie zbyt wielkiego pola do interpretacji.
Niedługo po swym debiucie kabaretowym, Z. Konieczny trafił ze swoją muzyką do krakowskiego teatru. Jego debiutem była sztuka A. Millera Widok z mostu w reżyserii J. Grzegorzewskiego. Dla Koniecznego muzyka teatralna nie była tylko ozdobikiem, czy rzadko pojawiającym się tłem do wydarzeń, ale niezwykle ważnym ogniwem przedstawienia, nadającym wydarzeniom właściwej interpretacji. W niektórych przypadkach rola muzyki Koniecznego rozrosła się do tego stopnia, iż uczyniła ze spektaklu niemalże muzyczne przedstawienie. Tak wspomina się choćby Noc listopadową Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Debiut muzyki Zygmunta Koniecznego w filmie przypadł na koniec lat sześćdziesiątych. Od tamtego czasu kompozytor napisał ścieżki dźwiękowe do ponad 70 polskich filmów fabularnych, telewizyjnych i krótkometrażowych, współpracując z wieloma naszymi znakomitymi reżyserami, m.in. z Andrzejem Wajdą, czy Janem Jakubem Kolskim (nagradzane za muzykę Jasminum oraz Pornografia). I choć Konieczny uważa, że związek jego muzyki z obrazem jest bardzo ścisły i rozpatrywanie jego filmowej twórczości bez ekranowych zdarzeń nie ma sensu, to jednak i w filmie pozostaje wierny nadawania muzyce tej roli, co w spektaklach teatralnych. Nie zgadza się więc kompozytor z tymi wszystkimi, którzy twierdzą, iż najlepsza muzyka filmowa to taka, której nie słychać. Ścieżka dźwiękowa zdaniem artysty ma współtworzyć film i dlatego rola jej w zestawieniu z obrazem jest niezwykle istotna.
Poza piosenką literacką i kabaretową, muzyką teatralną i filmową, Konieczny tworzy także inne, w ostatnich latach głównie duże formy muzyczne. Pisze m.in. muzykę do baletów, kompozycje do tekstów Stanisława Wyspiańskiego, czy wierszy ks. Jana Twardowskiego, skomponował także oratorium w rocznicę powstania warszawskiego. Wszystkie prace łączy wypracowany przez kompozytora własny, charakterystyczny styl, w którym łączy prostotę i oszczędność środków wyrazu z technicznym wyrafowaniem, czy wręcz skomplikowaniem. Ostinata, synkopy i rytmiczne bogactwo to jedne z cech przynależnych muzyce Koniecznego.
Kompozytor za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany, nie tylko w Polsce ale i poza granicami naszego kraju. Mimo sporego uznania i licznych wyróżnień, Konieczny pozostał człowiekiem skromnym i sympatycznym, potrafiącym zachować dystans tak do siebie, jak i swojej twórczości.
Oficjalna strona kompozytora: www.zygmuntkonieczny.art.pl
Nagrody:
- Orzeł:
- 2007 – Jasminum
- 2004 – Pornografia
- 1999 – Historia kina w Popielawach
- Nagroda na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni:
- 2003 – Pornografia
- 1990 – Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza. Lawa; Ucieczka z Kina Wolność; Pogrzeb kartofla
- Złoty Jańcio:
- 1999 – Historia kina w Popielawach
- Nagroda na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej:
- 1980 – Klucznik
- Nagroda im. G. Delerue:
- 2003 – Pornografia
Nominacje:
- Orzeł:
- 2011 – Święty interes
- 2002 – Szczęśliwy człowiek
- 2001 – Prymas – Trzy lata z tysiaca