Your browser is not supported! Update your browser to improve your experience.

Krzysztof Komeda-Trzciński

27 kwietnia 1931 - 23 kwietnia 1969
Tomek Goska | 21-04-2022 r.

Krzysztof Trzciński urodził się 27 kwietnia 1931 r. w Poznaniu. Już od młodości marzył by zostać wirtuozem. Mając 7 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie w konserwatorium poznańskim. Gdy wybuchła wojna, przeniósł się do Częstochowy i tam właśnie kontynuował naukę gry. Zaraz po zakończeniu wojny wraz z rodziną zamieszkał w Wałbrzychu, a następnie w Ostrowie Wielkopolskim. Tam też uczęszczał do liceum i uczył się prywatnie gry na fortepianie. Rozwijał swoje umiejętności grywając klasykę: inwencje i fugi Bacha, sonaty Beethovena, miniatury i mazurki Chopina. Nie stronił również od muzyki rozrywkowej, czego dowodem była przynależność do Klubu Poezji i Muzyki. Miłością do jazzu zaraził go Witold Kujawski, który z dnia na dzień coraz bardziej wtajemniczał młodego artystę w tajniki tego gatunku. W 1950 roku biorąc udział w jam – session w Krakowie, spotkał wielu wybitnych muzyków uprawiających jazz.

Za namową matki, w latach 1950-55 poszedł na studia do Akademii Medycznej w Poznaniu na wydział laryngologii. Studia nie ugasiły w nim miłości do jazzu. Regularnie pojawiał się na kolejnych edycjach jam – session w Warszawie i Krakowie, gdzie grywał z Matuszkiewiczem i Trzaskowskim. Zakończywszy pięcioletni okres nauki nie podjął pracy w medycyną, ale postanowił podążyć za swoją pasją muzyczną. W 1955 r. zaczął tworzyć własny zespół przybrawszy pseudonin „Komeda”. Po raz pierwszy zadebiutował w 1956 r. na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Jazzowej w Sopocie. Zespół Komedy odniósł sukces, wywołał sensację i entuzjazm grając jazz nowoczesny, między innymi utwór “Memory of Bach”. Rok później jego zespół ponownie wystąpił w Sopocie oraz wziął udział w Festiwalu Młodzieży w Moskwie. Właśnie tam nastąpił przełom w życiu młodego twórcy. Stawiający pierwsze kroki w przemyśle filmowym Polański zaproponował mu napisanie muzyki do swojego filmu Dwóch ludzi z szafą. Krzysztof propozycję przyjął, zespół rozwiązał i przeniósł się do Krakowa. Od tego czasu stał się “nadwornym” kompozytorem Romana Polańskiego.

Równolegle z pracą nad partyturami filmowymi, Komeda kontynuował prywatną działalność muzyczną. Po przeprowadzce w 1958 roku założył nową grupę – „Jazz Believers” gromadząc wokół siebie najlepszych muzyków w kraju. Ich wspólny debiut miał miejsce w Filharmonii Narodowej podczas koncertu jazzowego. W Jazz Klubie poznał Zofię Trittenburn, z którą wkrótce się ożenił. Komeda wraz z zespołem wystąpił w tym samym roku na pierwszym Jazz Jamboree w Warszawie wykonując tam oprócz utworów sławnych amerykańskich jazzmanów, także własne kompozycje. Z biegiem czasu grupa się rozpadła a Krzysztof związał się z dwoma muzykami: Byrczkiem i Zylberem tworząc w niedługim czasie jazzowe trio. W międzyczasie grywał również w big-bandzie „Hebrydy”. Dwa lata później Komeda wystąpił na studenckim festiwalu we Francji i Radio Francuskim.

Od 1962 roku poświęcił się w większości komponowaniu. Napisał wtedy musical Wygnanie z Raju oraz Nowoczesny Wiek. w tym samym roku otrzymał nagrodę „Złoty Helikon” – trofeum krakowskiego jazz – klubu, a także został okrzyknięty „Jazzmanem Roku 1962”. Wraz z nowym kwartetem koncertował w klubach jazzowych Sztokholmu i Kopenhagi. Rok później zapoczątkował współpracę z trębaczem Tomaszem Stańko, który to przez najbliższych kilka lat był związany z zespołem Komedy. Na kolejnym festiwalu Jazz Jamboree w 1965 roku Komeda zagrał “Astigmatic” i “Kattornę”.

W roku 1966 Trzciński skomponował muzykę do filmu Carlsena Głód i Bariery Skolimowskiego. Stworzył także oprawę muzyczną do spektaklu Śniadanie u Tiffaniego. Idąc za ciosem poświęcił się bez reszty filmowym kompozycjom. W dwóch kolejnych latach ułożył w Polsce partytury do: Klub Profesora Tutki i Klatki, a w Brukseli ścieżki dźwiękowe do kolejnych filmów Skolimowskiego: Ręce Go Góry i Depard. W styczniu 1968 roku wyjechał do USA, tam też napisał ostatnie swoje partytury do filmu Polańskiego (Dziecko Rosemary) i Kulika (Riot). Jesienią roku 1968 Krzysztof Komeda uległ tragicznemu wypadkowi w Los Angeles. Po operacji został przewieziony do Polski. Zmarł 23 kwietnia 1969 roku. Pochowany jest w Warszawie na Powązkach.

Na przestrzeni dziesięciu lat kariery kompozytora filmowego, Komeda zdobył sobie prestiż i uznanie w oczach wielu twórców tego gatunku. W znacznej mierze pomogła mu tym współpraca z Romanem Polańskim, która zaowocowała kilkoma wyśmienitymi tytułami: Dwaj Ludzie Z Szafą, Gdy Spadają Anioły, Nóż W Wodzie, Matnia, Nieustraszeni Zabójcy Wampirów i Dziecko Rosemary. Związał się też z Andrzejem Wajdą dla którego napisał Niewinnych Czarodziejów oraz Jerzym Hoffmanem (Prawo i Pięść). Jego specyficzny styl twórczy, geniusz muzyczny i niezrównany talent nadawał filmom do których pisał niesamowitą atmosferę i klimat. Był to pierwszy polski jazzman, który zasłynął w światowym przemyśle filmowym.


Nagrody:

Złoty Glob:

  • 1969 – Rosemary’s Baby (nominacja)

    Złoty Smok – nagroda na Festiwalu Filmowym w Krakowie

  • 1963 – Ssaki
  • Recenzje

    Komentarze