Chyba jest, co udowodnił kilka lat temu właśnie Mark Isham przy okazji bardzo udanej ilustracji do Miasta gniewu, będącej zarazem ciekawą, atmosferyczną konstrukcją, a przy tym wciągającym muzycznym doznaniem dla przeciętnego odbiorcy. Od tego czasu kompozytor co prawda nie zdołał tego artystycznego sukcesu powtórzyć z równie znakomitym skutkiem, niemniej nawet jego ostatnie prace (In the Valley of Elah, The Mist i właśnie Reservation Road), pomimo wszystkich swoich słabostek i przywar właściwych współczesnemu obliczu gatunku, przemycały tu i ówdzie pewne ciekawe rozwiązania brzmieniowe. To co w przypadku Drogi do przebaczenia może szczególnie intrygować, to metodologia obrana przez Ishama wobec będącego średnio udanym wyciskaczem łez obrazu – metodologia idąca na przekór sentymentalizmowi filmu Terry’ego George’a, idąca w stronę subtelności zamiast w kierunku oczywistych wzruszeń.
Decyzja ta to zarazem sukces i porażka kompozytora. Sukces – gdyż Isham swoją delikatną, elektroniczną muzyczną ilustracją łagodzi nieco malowany grubą kreską obraz świata z filmu George’a, dodaje mu pewnej dwuznaczności i głębi. Porażka – bowiem wybierając ambientową tapetę skazuje swoją muzykę na rolę ginącego pośród filmowych klatek tła pozbawionego narracyjnej funkcji. Jest to w pewnym sensie muzyka filmowa w stanie surowym, integralnie zespolona z obrazem i zlewająca się w jedną muzyczną plamę. Z jednej strony jako ilustracyjna technika stanowi ciekawy i efektywny pomysł, bowiem subtelne melodyczne formy ishamowskiej tapety są propozycją pewnej myśli przewodniej; owe tematyczne idee nie przybierają jednak skonkretyzowanego kształtu i choć można wskazać tu element będący do jakiegoś stopnia tematem głównym kompozycji (ładny fortepian z syntezatorowym tłem w Funeral czy Confession), także i on w ostatecznym rozrachunku sugeruje jedynie barwy i kolory muzyczne. W zasadzie dopiero w bardziej ekspresyjnym Walk Away odbiorca spotyka się z nostalgicznymi frazami (klarnet i wiolonczela), które zbliżają się do form właściwych przeciętnej ilustracji dramatycznej.
Trybut, jaki Isham płaci za swoją stylistykę wiąże się przede wszystkim z efektownością i wyrazistością ilustracji – ta bowiem w samym już filmie brzmi niemal ascetycznie, a w oderwaniu od niego jako całościowo odsłuchany album funkcjonuje niczym proustowski strumień świadomości, zahaczając o pewne zalążki idei, krążąc wokół nich, ale tak naprawdę żadnej do końca nie eksploatując i przy najbliższej okazji przeskakując do innego wątku, który zdaje się brzmieć identycznie, a dopiero po bliższym przyjrzeniu się odsłania pewne odmienności w warstwie detalu. Poza utworem tytułowym można wychwycić – wbrew pozorom – całkiem sporo interesujących, energicznych momentów na płycie, gdzie Isham wywołuje bądź to niepokojące wrażenie ruchu (Diplomat), bądź wykorzystuje rytmiczne, syntetyczne tekstury (Confession Failed). Obok jednak tych przebłysków i kilku pięknych, zamyślonych, jakby eterycznych wersji wspomnianego tematu głównego, pojawia się sporo nudnego po prostu, statycznego tła, gdzie anemiczne barwy dźwiękowe zastąpić mają treść, niestety z kiepskim skutkiem. Smętna tapeta pokroju Internet Search czy Obsession ani nie pcha fabuły do przodu, ani nie wnosi wartościowych rozwiązań do kompozycji. Ot, granie dla samego grania, żywcem wzięte z telewizyjnego produkcyjniaka.
O ile jednak poszczególne oceny wyklarowały mi się w głowie stosunkowo szybko i nie mam większych wątpliwości co do każdej z nich, o tyle ocena całościowa nastręczyła mi mnóstwa problemów. Z jednej bowiem strony jest to muzyka, która zostanie zapewne odrzucona przez zdecydowaną większość fanów i racja będzie po ich stronie chociażby z tego względu, że Reservation Road jako ilustracja filmowa ma po prostu zupełnie jednowymiarową funkcję. Z drugiej jednak strony, mimo że Isham nie prezentuje tu żadnych innowacyjnych rozwiązań, a jego elektroniczny podkład czasami niebezpiecznie zahacza o banał (dramaturgia akcentowana uderzeniami syntetycznej perkusji), nie jest to z pewnością kompozycja bezmyślna czy tworzona na autopilocie – wręcz przeciwnie. Ostatecznie zatem wystawiam pełną trójkę, muzyka ta bowiem może zaciekawić… choć mam nieodparte wrażenie, iż o wiele bardziej intrygującą opcją byłyby tu eksperymenty brzmieniowe Thomasa Newmana, czy orkiestrowe subtelności Alexandre Desplata.
Przeczytaj także wywiad z Markiem Ishamem.
